48,466
edits
Beni Kureyza Qətliamı: Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
m
→Hədislərdə yazanların araşdırılması
| [checked revision] | [checked revision] |
| Line 42: | Line 42: | ||
Quranda yazanlardan yola çıxaraq Xəndək döyüşünün heç edilmədiyi isbat edildiyinə görə, döyüşmədən canlarını qurtaran Məhəmməd və ordusunun diqqətini Beni Kureyzaya çevirməsinə nəyin səbəb olduğunu etibarlı İslami qaynaqlardan araşdırmaq lazımdır. Allahın özü Məkkəliləri geri çevirdiyini və müsəlmanların qaçmalarına kömək etdiyini, əksinə təqdirdə onları qaçınılmaz bir yokoluşun gözlədiyini ifadə edir. İndi İbn Kəsrə dönək və bundan sonra nələr olduğuna baxaq: | Quranda yazanlardan yola çıxaraq Xəndək döyüşünün heç edilmədiyi isbat edildiyinə görə, döyüşmədən canlarını qurtaran Məhəmməd və ordusunun diqqətini Beni Kureyzaya çevirməsinə nəyin səbəb olduğunu etibarlı İslami qaynaqlardan araşdırmaq lazımdır. Allahın özü Məkkəliləri geri çevirdiyini və müsəlmanların qaçmalarına kömək etdiyini, əksinə təqdirdə onları qaçınılmaz bir yokoluşun gözlədiyini ifadə edir. İndi İbn Kəsrə dönək və bundan sonra nələr olduğuna baxaq: | ||
Allahın elçisi Mədinəyə zəfərlə döndü və insanlar silahlarını atdı. Allahın elçisi yuyunaraq döyüşün çirkini üzərindən təmizlərkən, Cəbrayıl sırmalı ipək parçadan bir örtü içində ona göründü və dedi ki "Silahlarınızı buraxdınızmı ey Allahın elçisi?" Məhəmməd "Bəli" dedi. Ardından Cəbrayıl "Amma mələklər hələ silahlarını buraxmadılar, mən daha yeni insanların arxasından gəlirəm. Uca Allah səndən qalxmağını və Beni Kureyzaya getməyini əmr edir." | {{Quote|Ibn Kəsr təfsiri - Beni Kureyzaya qarşı edilən səfər|Allahın elçisi Mədinəyə zəfərlə döndü və insanlar silahlarını atdı. Allahın elçisi yuyunaraq döyüşün çirkini üzərindən təmizlərkən, Cəbrayıl sırmalı ipək parçadan bir örtü içində ona göründü və dedi ki "Silahlarınızı buraxdınızmı ey Allahın elçisi?" Məhəmməd "Bəli" dedi. Ardından Cəbrayıl "Amma mələklər hələ silahlarını buraxmadılar, mən daha yeni insanların arxasından gəlirəm. Uca Allah səndən qalxmağını və Beni Kureyzaya getməyini əmr edir." | ||
Başqa bir izahata görə | Başqa bir izahata görə | ||
Cəbrayıl: "Nə yaxşı bir döyüşçüsən! Silahlarını buraxdınmı?" Məhəmməd "Bəli" deyər. Cəbrayıl deyər "Amma biz silahlarımızı hələ buraxmadıq, ayağa qalx və bu insanların üzərinə get." Məhəmməd "Hara?" deyər. Cəbrayıl "Beni Kureyzaya. Çünki Allah məni onları sarsıtmaqla vəzifələndirdi" deyər. Beləcə Allahın elçisi Məhəmməd dərhal ayağa qalxdı və insanlara yalnız bir neçə kilometr uzaqlıqda olan Beni Kureyzanın üzərinə getməyi əmr etdi. | Cəbrayıl: "Nə yaxşı bir döyüşçüsən! Silahlarını buraxdınmı?" Məhəmməd "Bəli" deyər. Cəbrayıl deyər "Amma biz silahlarımızı hələ buraxmadıq, ayağa qalx və bu insanların üzərinə get." Məhəmməd "Hara?" deyər. Cəbrayıl "Beni Kureyzaya. Çünki Allah məni onları sarsıtmaqla vəzifələndirdi" deyər. Beləcə Allahın elçisi Məhəmməd dərhal ayağa qalxdı və insanlara yalnız bir neçə kilometr uzaqlıqda olan Beni Kureyzanın üzərinə getməyi əmr etdi.}} | ||
İbn-Kesirin bu izahatı səhih hədislər tərəfindən də dəstəklənir: | İbn-Kesirin bu izahatı səhih hədislər tərəfindən də dəstəklənir: | ||
Aişə belə demişdir: Allahın elçisi Xəndək döyüşündən döndükdən sonra silahlarını buraxdı və yuyunmağa getdi. Deyərkən başı tozla örtülmüş olan Cəbrayıl ona göründü və belə dedi, "Silahlarını buraxmısan! Allaha həmd olsun ki mən hələ silahlarımı buraxmadım." Allahın elçisi soruşdu: "Hara getməm lazımdır?" Cəbrayıl Beni Kureyza qəbiləsinin olduğu istiqaməti göstərərək "Bu tərəfə" dedi. Beləcə Allahın elçisi onların üzərinə getdi. | {{Quote|Səhih Buxari 4:52:68|Aişə belə demişdir: Allahın elçisi Xəndək döyüşündən döndükdən sonra silahlarını buraxdı və yuyunmağa getdi. Deyərkən başı tozla örtülmüş olan Cəbrayıl ona göründü və belə dedi, "Silahlarını buraxmısan! Allaha həmd olsun ki mən hələ silahlarımı buraxmadım." Allahın elçisi soruşdu: "Hara getməm lazımdır?" Cəbrayıl Beni Kureyza qəbiləsinin olduğu istiqaməti göstərərək "Bu tərəfə" dedi. Beləcə Allahın elçisi onların üzərinə getdi. }} | ||
Bu izahatdan açıqca aydın olacağı üzərə Məhəmməd və təqibçiləri Məkkə ordusunun geri çəkilişinin ardından rahatlayıb istirahət edirdilər. Cəbrayıl, Allahın əmrləriylə ortaya çıxana qədər Beni Kureyzaya qarşı bir səfər tənzimləmə planları yox idi. Bu vəziyyət ayrıca bunu da ortaya qoyur ki; Məkkə ordusu Xəndək Döyüşündə qazıntılan xəndəklərin qarşısında qalmışkən, Beni Kureyza qəbiləsi müsəlmanlara pis bir şey etməmişlər idi. Qaynaqların ifadə etdiyinə görə mühasirə az qala bir ay qədər sürmüşdü,amma sonunda Məkkəlilər döyüşmədən ayrılmışlardı. Döyüşə bilmələri mümkün deyildi,çünki xəndəklər Məhəmməddən heç gözləmədikləri yeni bir taktika idi. Müsəlmanlara çatmanın tək yolu Beni Kureyzanın tərəfi olduğu üçün Beni Kureyza qalasından yaşıl işıq gözlədilər ancaq o işıq heç yanmadı. Məkkəlilər ən nəhayət dünya üzərindəki bütün müsəlmanları xəritədən silməklə nəticələnəcək tam təşəkküllü bir döyüşə müdaxil olma ümidlərini itirib geri çəkildilər. | Bu izahatdan açıqca aydın olacağı üzərə Məhəmməd və təqibçiləri Məkkə ordusunun geri çəkilişinin ardından rahatlayıb istirahət edirdilər. Cəbrayıl, Allahın əmrləriylə ortaya çıxana qədər Beni Kureyzaya qarşı bir səfər tənzimləmə planları yox idi. Bu vəziyyət ayrıca bunu da ortaya qoyur ki; Məkkə ordusu Xəndək Döyüşündə qazıntılan xəndəklərin qarşısında qalmışkən, Beni Kureyza qəbiləsi müsəlmanlara pis bir şey etməmişlər idi. Qaynaqların ifadə etdiyinə görə mühasirə az qala bir ay qədər sürmüşdü,amma sonunda Məkkəlilər döyüşmədən ayrılmışlardı. Döyüşə bilmələri mümkün deyildi,çünki xəndəklər Məhəmməddən heç gözləmədikləri yeni bir taktika idi. Müsəlmanlara çatmanın tək yolu Beni Kureyzanın tərəfi olduğu üçün Beni Kureyza qalasından yaşıl işıq gözlədilər ancaq o işıq heç yanmadı. Məkkəlilər ən nəhayət dünya üzərindəki bütün müsəlmanları xəritədən silməklə nəticələnəcək tam təşəkküllü bir döyüşə müdaxil olma ümidlərini itirib geri çəkildilər. | ||
| Line 62: | Line 62: | ||
Sonrasında, təslim olana qədər İslam döyüşçüləri bu zəif qəbiləni bir aya yaxın müddət əhatə etmə altına tutdular. Əhatə etmə Yəhudilərin şərtsiz təslim olması şərtiylə sona çatdı. Artıq təslim olan qəbilənin qədəri Məhəmmədin əllərində idi. Gəlin detalları Məhəmməd Hüseyn Heykəlin kitabı Hz.Muhammedin Həyatından oxuyaq: | Sonrasında, təslim olana qədər İslam döyüşçüləri bu zəif qəbiləni bir aya yaxın müddət əhatə etmə altına tutdular. Əhatə etmə Yəhudilərin şərtsiz təslim olması şərtiylə sona çatdı. Artıq təslim olan qəbilənin qədəri Məhəmmədin əllərində idi. Gəlin detalları Məhəmməd Hüseyn Heykəlin kitabı Hz.Muhammedin Həyatından oxuyaq: | ||
Beni Kureyza Məhəmmədə torpaqlarını tərk etmələrini və Adhri'at'a çəkilmələrini təklif edər ancaq Məhəmməd bunu rədd edər və qərarında dayanar. Sonra əl-Aws qəbiləsinə çatılar və kömək etmələri istənər. əl-Aws ‘dan bir qrup gəlir və hadisəni həllə qovuşduracaq bir tənzimləmənin edilməsi üçün Məhəmmədə xahişdə olarlar. Məhəmməd, əl-Aws qəbiləsindən birinin hökmü ilə hadisənin həll edilməsini təklif edər və bu adamın onlar tərəfindən seçilə biləcəyini ifadə edər. Yaşanan inkişaflar Kureyza Yəhudilərinə çatdırılar və Sad min Muaz seçilər. Sad, əl-Aws qəbiləsindən etibarlı bir adam olub möhkəm mühakimələriylə tanınardı. Sad yəhudilərə gedib bir gün Məhəmməd ilə üzləşmək məcburiyyətində qalacaqlarını təxmin edən və bunu onlara söyləyən ilk adam idi. Yəhudilərin Məhəmmədə və müsəlmanlara küfredişlərinə şahid olmuşdu. Sad hakim olaraq seçildikdən sonra hər iki tərəfin də özünün verəcəyi hökmə sadiq qalacaqlarına dair söz vermələrini istədi. Sözlər verildikdən sonra Beni Kureyzadan qalasından çıxmasını və silahlarını təslim etmələrini söylədi. Sad ardından döyüşən kişilərin qılıncdan keçiriləcəyini, mal varlıqlarının döyüş qəniməti olaraq ələ keçəriləcəyini, qadın və uşaqlarının məhbus olaraq alınacağını ifadə etdi. Məhəmməd hökmü duy/eşitdiyində "Mələklər şahidim olsun ki, Allah və ona inananlar sənin hökmündən məmnun qaldı Sad. Üstünə düşən vəzifəni yaxşı bir şəkildə yerinə yetirdin." dedi. Ardından Məhəmməd Mədinəyə dönüb burada Yəhudi döyüşçülərinin gətirilib, öldürüləcəyi və basdırılacağı böyük bir məzar qazılmasını əmr etdi | {{Quote|Məhəmməd Hüseyn Heykəl - Hz.Muhammedin Həyatı s. 337|Beni Kureyza Məhəmmədə torpaqlarını tərk etmələrini və Adhri'at'a çəkilmələrini təklif edər ancaq Məhəmməd bunu rədd edər və qərarında dayanar. Sonra əl-Aws qəbiləsinə çatılar və kömək etmələri istənər. əl-Aws ‘dan bir qrup gəlir və hadisəni həllə qovuşduracaq bir tənzimləmənin edilməsi üçün Məhəmmədə xahişdə olarlar. Məhəmməd, əl-Aws qəbiləsindən birinin hökmü ilə hadisənin həll edilməsini təklif edər və bu adamın onlar tərəfindən seçilə biləcəyini ifadə edər. Yaşanan inkişaflar Kureyza Yəhudilərinə çatdırılar və Sad min Muaz seçilər. Sad, əl-Aws qəbiləsindən etibarlı bir adam olub möhkəm mühakimələriylə tanınardı. Sad yəhudilərə gedib bir gün Məhəmməd ilə üzləşmək məcburiyyətində qalacaqlarını təxmin edən və bunu onlara söyləyən ilk adam idi. Yəhudilərin Məhəmmədə və müsəlmanlara küfredişlərinə şahid olmuşdu. Sad hakim olaraq seçildikdən sonra hər iki tərəfin də özünün verəcəyi hökmə sadiq qalacaqlarına dair söz vermələrini istədi. Sözlər verildikdən sonra Beni Kureyzadan qalasından çıxmasını və silahlarını təslim etmələrini söylədi. Sad ardından döyüşən kişilərin qılıncdan keçiriləcəyini, mal varlıqlarının döyüş qəniməti olaraq ələ keçəriləcəyini, qadın və uşaqlarının məhbus olaraq alınacağını ifadə etdi. Məhəmməd hökmü duy/eşitdiyində "Mələklər şahidim olsun ki, Allah və ona inananlar sənin hökmündən məmnun qaldı Sad. Üstünə düşən vəzifəni yaxşı bir şəkildə yerinə yetirdin." dedi. Ardından Məhəmməd Mədinəyə dönüb burada Yəhudi döyüşçülərinin gətirilib, öldürüləcəyi və basdırılacağı böyük bir məzar qazılmasını əmr etdi}} | ||
İbn İshak Beni Kureyza adamlarının öldürülüşünü belə izah edir: | İbn İshak Beni Kureyza adamlarının öldürülüşünü belə izah edir: | ||
Deyərkən təslim oldular və Allahın elçisi onları Mədinədə bir bölgəyə həbs etdi. Ardından elçi Mədinə bazarına gedib orada xəndəklər qazdı. Qruplar halında gətirilən Yəhudilərin başlarını kəsib bu xəndəyin içinə atırdı. Aralarında liderləri və Allahın düşməni olan Ka'b Esed də vardı. Cəmdə 600-700 arasında idilər, bəziləri ədədlərin 800-900ə qədər çatdığını da dilə gətirər. Qruplar halında öldürüləcəkləri yerə aparılan Yəhudilər, liderlərinə başlarına nəyin gələcəyini soruşduqlarında Ka'b onlara "Anlamırsınızmı? Mübaşir adlarınızı oxuyur və bir gedən bir daha dönmür. Sizi gözləyən ölümdür!" dedi. Allahın elçisi sonuncusunun kəlləsini alana qədər bu belə davam etdi. Liderləri Ka'b gətirildiyində üzərində çiçəkli bir xalat vardı. Öldükdən sonra onu kimsə götürməsin deyə üzərinə kiçik dəliklər açmışdı. Allahın elçisini görüncə belə dedi: "Allah şahiddir ki, sənə qarşı gəldiyim üçün özümü günahlandırmıram, ancaq kim Allahı tərk edərsə o tərk edilənlərdən olar." Ardından adamlarına dönüb "Tanrının əmri doğrudur. İsrailoğullarına qarşı bir qırğın yazılmışdır" dedi. Sonra oturdu və kəlləsi uçuruldu. | {{Quote|İbn İshak s. 461-464.|Deyərkən təslim oldular və Allahın elçisi onları Mədinədə bir bölgəyə həbs etdi. Ardından elçi Mədinə bazarına gedib orada xəndəklər qazdı. Qruplar halında gətirilən Yəhudilərin başlarını kəsib bu xəndəyin içinə atırdı. Aralarında liderləri və Allahın düşməni olan Ka'b Esed də vardı. Cəmdə 600-700 arasında idilər, bəziləri ədədlərin 800-900ə qədər çatdığını da dilə gətirər. Qruplar halında öldürüləcəkləri yerə aparılan Yəhudilər, liderlərinə başlarına nəyin gələcəyini soruşduqlarında Ka'b onlara "Anlamırsınızmı? Mübaşir adlarınızı oxuyur və bir gedən bir daha dönmür. Sizi gözləyən ölümdür!" dedi. Allahın elçisi sonuncusunun kəlləsini alana qədər bu belə davam etdi. Liderləri Ka'b gətirildiyində üzərində çiçəkli bir xalat vardı. Öldükdən sonra onu kimsə götürməsin deyə üzərinə kiçik dəliklər açmışdı. Allahın elçisini görüncə belə dedi: "Allah şahiddir ki, sənə qarşı gəldiyim üçün özümü günahlandırmıram, ancaq kim Allahı tərk edərsə o tərk edilənlərdən olar." Ardından adamlarına dönüb "Tanrının əmri doğrudur. İsrailoğullarına qarşı bir qırğın yazılmışdır" dedi. Sonra oturdu və kəlləsi uçuruldu.}} | ||
İbn Kəsrə görə: | İbn Kəsrə görə: | ||
Deyərkən Allah'en elçisi xəndəklərin qazılmasını əmr etdi və xəndəklər qazıldı. Çiyinlərindən bağlanmış bir şəkildə gətirildilər və kəllələri uçuruldu. Ədədləri 700 ilə 800 arasında idi. Yetkinliyə çatmamış uşaqlar və qadınlar əsir olaraq alındılar və mallarına əl qoyuldu. | {{Quote|Ibn Kəsr təfsiri - Beni Kureyzaya qarşı edilən səfər|Deyərkən Allah'en elçisi xəndəklərin qazılmasını əmr etdi və xəndəklər qazıldı. Çiyinlərindən bağlanmış bir şəkildə gətirildilər və kəllələri uçuruldu. Ədədləri 700 ilə 800 arasında idi. Yetkinliyə çatmamış uşaqlar və qadınlar əsir olaraq alındılar və mallarına əl qoyuldu. }} | ||
Ayrıca mütləq toxunulması lazım olan başqa bir detal da Beni Kureyzalıların hamısı başları uçurulacaq qədər şanslı deyil idilər. Həyatları bağışlananları çox daha pis bir qədər gözləyirdi. Təkrar Məhəmməd Hüseyn Heykəl izah edir: | Ayrıca mütləq toxunulması lazım olan başqa bir detal da Beni Kureyzalıların hamısı başları uçurulacaq qədər şanslı deyil idilər. Həyatları bağışlananları çox daha pis bir qədər gözləyirdi. Təkrar Məhəmməd Hüseyn Heykəl izah edir: | ||
Peyğəmbər Beni Kureyzanın mallarını, qadınlarını və uşaqlarını (beşdə birini xalqa xidmət üçün ayırdıqdan sonra) bölüşdürdü. Hər atlı 2 şəxsiyyət pay aldı, bir dənə özü, bir dənə atı üçün. O zamanlar müsəlman ordusunda 36 ədəd atlı vardı. Sad ibn Zayd al Ansari, müsəlmanların əsgəri gücünü artırmaq üçün at və zirehlə dəyişdirmək üzərə Najda bir neçə Beni Kureyza məhbusu göndərdi. | {{Quote|Məhəmməd Hüseyn Heykəl - Hz.Muhammedin Həyatı s. 338|Peyğəmbər Beni Kureyzanın mallarını, qadınlarını və uşaqlarını (beşdə birini xalqa xidmət üçün ayırdıqdan sonra) bölüşdürdü. Hər atlı 2 şəxsiyyət pay aldı, bir dənə özü, bir dənə atı üçün. O zamanlar müsəlman ordusunda 36 ədəd atlı vardı. Sad ibn Zayd al Ansari, müsəlmanların əsgəri gücünü artırmaq üçün at və zirehlə dəyişdirmək üzərə Najda bir neçə Beni Kureyza məhbusu göndərdi.}} | ||
At almaq üçün satılan məhbuslar Beni Kureyza qəbiləsinin qadınları idi. İbn İshak bunu təsdiqləyir: | At almaq üçün satılan məhbuslar Beni Kureyza qəbiləsinin qadınları idi. İbn İshak bunu təsdiqləyir: | ||
Ardından Allahın elçisi, Najda min Abdul-Ashalın qardaşı olan Sad ibn Zayd əl Ansari üçün Beni Kureyzanın məhbus qadınlarından bəzilərini göndərdi və onları silah və at satın almaq üçün satdı. | {{Quote|İbn İshak: 693|Ardından Allahın elçisi, Najda min Abdul-Ashalın qardaşı olan Sad ibn Zayd əl Ansari üçün Beni Kureyzanın məhbus qadınlarından bəzilərini göndərdi və onları silah və at satın almaq üçün satdı.}} | ||
===Müsəlmanların Etirazları=== | ===Müsəlmanların Etirazları=== | ||